NORVEÇ'TE MEDFUN TÜRKLER 8 - TACİKİSTANLILAR

selamitanatar
21 Eyl 2023
2 dakikada okunur

Tajikistanlı Nazar Berdyjovitsj Rakhemov ve Irgatsj Norov.

Bu yazı dizisi hemen hemen aynı olmasının sebebi, hepsinin toplu mezarlıklara taşınmış olmasıdır. Bir mezarlıkta yüzünün üzerinde Türk medfun bulunuyor ve yazının çok uzun olmasına sebep oluyor. Herkes tarafından daha rahat okunması için herkesin geldiği ülkeye göre yazmaya devam ediyoruz.

Yazımızın sekizincisi olan bu yazıda Tajikistanlı askerler hakkında olacak. Başta Oslo'daki medfun olanlar ve sonra da ülkesine göre Kazakistan, Azerbaycan, Dağıstan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan.

Fotoğraf: Falstadsenteret Arne Langås: FSM.FOTO.C.00110.01: Mo klisemezarlığında ''ölen Sovyetler için'' mezar anıtı 1941 - 1945 (2021).

Tajikistanlı Nazar Berdyjovitsj Rakhemov (aşağıdaki fotoğrafta görülmektedir) ve Irgatsj Norov. Irgatsj Mo klisesinin mezarlığına ve Nazar Jørstadmoen mezarlığına gömülmüştür.

Lillehammer'de olan Jørstadmoen, Fåberg esir kampı. Nisan 1942'den mayıs 1945'e kadar ölen 954 tane esir askerler buraya gömülmüş . Çoğu Sovyet askeri, yirmi beşi Yugoslav ve biri Polonyalı. Bunlardan Türk asıllı olup, diğer ülkelerden olanlar var, ama bu yazıda sadece Türkmenistanlılar hakkında yazacağımız için şimdilik Khajdar ve Khodzjimurat ilgili bilgiler aşağıda devam etmektedir.

Fotoğraf: Falstadsenteret Arne Langås: Jørstadmoen Anıttaşı (2019)

Anıtta ''Alman savaş esiri iken ölen 954 Rus-Sovyet askeri anısına'' yazılıdır. Gömme bronz plaketle ve 3,5 metre olan granit anıtı ve çevresini peyzaj mimarı olan Karen Reistad'ın planı üzerinde durulmuş, sadece mezarlığın etrafını çevreleyen eski ahşap çitler yerine doğal taştan yeni çit yapılmıştır. Ayrıca düzenleme yapılınca eski mezarlıklardan her birinin isimleri ve numaraları sökülmüştür.

Nazar Berdyjovitsj Rakhemov

Назар Бердыйович Рахемов

Listede 461 numaralı şahıs.

Doğum: 12. Haziran 1922 Yeri: Bida, Pendzjikentskij rayonu, Tacikistan

Tutuklanma: 12. Temmuz 1942 Yeri: Starobelski

Ölüm: 8. Mars 1944 Yeri: Jørstadmoen, Fåberg (Lillehammer), Oppland, Norveç

Rütbesi: Er. Esir numarası: 111323. Esir kampı yeri:. Esir kampı ismi: II-B

Starobelski'de esaret altına alındı yazıyor. Baba adı Kurüsch. Sivilhayatta çiftçi. Vefat haberi Rachem Berdij'e Bida, Pendzjikentskij rayonu, Tacikistan adresine haber verilmiştir yazıyor.

Halen mevcut olan Mo klisesinde savaşa mezarlığı. Farklı milletlerden 2. Dünya savaşı esnasında ölen buraya gömülmüş. Gömülenlerden sekizi İngiliz Milletler Topluluğundan. Sovyetler birliğinden ise sayısı belli değil. Resmi kayıtlarda toplam 80–90, ama sayısı onaylanmamıştır.

Fotoğraf: Falstadsenteret Arne Langås: FSM.FOTO.C.00121.1: Mo klisemezarlığında ''ölen 6 Sovyet askerler için'' mezar anıtı 1940 - 1945 (2021).

Irgatsj Norov

Иргач Норов

Doğum: 1924 Yeri: Kelmanda,r, Sovjetler birliği

Tutuklanma: 11. Temmuz 1942 Yeri: Woroschilow

Ölüm: 17. Mayıs 1943 Yeri: Mo i Rana, Nordland, Norveç

Rütbesi: Er. Esir numarası: 111362. Esir kampı yeri: Mo. Esir kampı ismi: II-B

Sivil hayatta çiftçi. Tutuklanma yeri Woroschilow. Vefat haberi annesi Nursachal'a Chajet, Tschadzuz, Türkmenistan adresine haber verilmiştir yazıyor.

Daha ismini bildiğimiz ama yeterince kendisi ile ilgili bilgimiz olmayan ve isimleri dahi belirlenmeyen nice askerler medfun. Elimizde daha çok bilgi geldikçe aktaracağız. Daha önce bahsettiğim arkadaşım Talgat M. ZHUMAGULOV'un (Kazakistan Norveç Konsolosluğu / Bakan yardımcısı, Misyon başkan yardımcısı) sayesinde bulduğum bu mezarlıklara ve bilgilere müteşekkirim. Umarım ki, gidebilirsek oralara, ruhlarına Fatiha-i şerife ve dua okumayı, gidemesek, olduğumuz yerden okumayı bir borç bilirim.